Rodzaje przemocy

Przemoc psychiczna

Istotą każdego rodzaju przemocy jest przemoc psychiczna zwana także emocjonalną. Zazwyczaj współwystępuje z innymi formami. Polega na wywieraniu presji na osobę w celu sprawowaniu nad nią kontroli i podporządkowania jej swojej woli. Jej istotą jest naruszenie godności osobistej.

Przykładem mogą być: wyśmiewanie cech osobistych, poglądów, planów, kwestii istotnych dla drugiej strony, karanie w różnych formach np. przez odmowę uczuć, szacunku, zainteresowania, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, domaganie się posłuszeństwa, degradacja werbalna czyli wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb i wulgaryzmów, straszenie zastosowaniem siły oraz szantaż emocjonalny wyrażony wprost lub jedynie domyślnie. Narzucanie własnych poglądów, planów, stylu życia bez możliwości sprzeciwu oraz izolowanie od innych życzliwych osób i kontrolowanie wszelkich relacji społecznych.

Przemoc fizyczna

Przemoc fizyczna polega na naruszeniu nietykalności cielesnej lub niesie takie ryzyko. Są to zarówno działania jak i zaniechania np. nieudzielenie koniecznej pomocy, pozostawienie bez leków czy pożywienia, ograniczanie snu i pokarmów, uniemożliwianie schronienia.

Inne przykłady to: popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, gaszenie papierosów na ciele, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, szarpanie np. za włosy lub uszy, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy.

Przemoc seksualna

Kolejnym obszarem relacji, gdzie możliwa jest przemoc jest sfera seksualna. Przemoc seksualna, polegająca na naruszeniu intymności, ma na celu poniżenie drugiej osoby, odebranie jej godności. Stanowi dążenie do zaspokajania swoich potrzeb bez liczenia się ze zdaniem i wolą drugiej strony. Jej istotą jest zmuszanie osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić. Występuje wówczas przymus jako niebezpośrednie użycie siły lub emocjonalny szantaż, groźba lub podstęp by osobę skłonić do preferowanego zachowania.

Przykłady: gwałt, molestowanie seksualne, wymuszanie pożycia lub jego niechcianej formy, obmacywanie, dotykanie intymnych części ciała, seks bez zabezpieczenia wbrew woli, nieliczenie się z życzeniami partnerki/partnera, komentowanie szczegółów anatomicznych, ocenianie sprawności seksualnej, wyglądu, uwagi i żarty o charakterze seksualnym, przymuszanie do oglądania treści charakterze seksualnym bądź pornograficznym itp.

Przemoc ekonomiczna

Również rozpowszechnioną formą przemocy jest przemoc ekonomiczna. Dotyczy sfery materialnej, polega na celowym niszczeniu własności, pozbawianiu środków lub tworzeniu warunków, gdy trudno jest zaspokoić podstawowe potrzeby min. uniemożliwianiu podjęcia pracy zarobkowej i wymuszanie pracy nieodpłatnej, odbieranie zarobionych pieniędzy, niszczeniu rzeczy, zabieraniu pieniędzy, ograniczanie dostępu do zasobów rodziny, w przypadku wspólnej firmy na nieopłacaniu składek, ubezpieczeń i niewypłacaniu zarobionych pieniędzy, wymaganiu, by sprawozdawać się z każdej wydanej złotówki, pozbawieniu informacji na temat stanu majątku rodziny, zaciąganiu kredytów i pożyczek na wspólne konto, zmuszaniu do spłacania długów, sprzedawaniu rzeczy osobistych bądź wspólnych bez uzgodnienia itp.

Zaniedbanie

Dosyć nieoczywistą formą przemocy, której istotą jest brak lub zaniechanie działania, jest zaniedbanie. Dotyczy naruszenia obowiązku opieki ze strony najbliższych. Jego istotą jest niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych i psychicznych drugiego człowieka. Odnosi się do dzieci, osób starszych czy niepełnosprawnych lub chorych, których dobry stan wymaga opieki ze strony domowników.

Polega m.in. na braku zainteresowania potrzebami innej osoby, świadomym ich ignorowaniu, pozbawianiu środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, braku pomocy w chorobie, nieudzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, odmowie zainteresowania potrzebami rozwojowymi, zdrowotnymi i psychicznymi, jeśli chodzi o dzieci.