Molestowanie seksualne w dzieciństwie – jak wpływa na relacje intymne w życiu dorosłym?

Molestowanie seksualne nieletnich jest okrutnym i bezwzględnym rodzajem przemocy. Dziecko nie ma możliwości wyrazić świadomej i dobrowolnej zgody na intymne kontakty. Przemoc tego rodzaju wywołuje ogrom cierpienia u dziecka i zostawia bolesne ślady, które wpływają na różne obszary jego życia w dorosłości.

Przekraczanie granic seksualności dziecka to dość obszerny repertuar zachowań. Mogą one polegać na prezentowaniu treści o charakterze pornograficznym, pokazywaniu narządów płciowych lub czynności seksualnych. Przemoc może przejawiać się w sposób czynny – sprawca dotyka dziecko, nakłania do dotykania siebie lub dokonuje penetracji. Czasem molestowanie ma charakter słowny, ale może być także połączone z używaniem agresji fizycznej. Celem przemocy seksualnej wobec dziecka jest zaspokojenie potrzeb sprawcy, co wiąże się z wyrządzeniem dziecku psychicznej i fizycznej krzywdy.

Uwodzenie dziecka

Mechanizm uwodzenia dziecka jest bardzo skomplikowany. Z reguły sprawcą molestowania seksualnego jest osoba znana dziecku, bardzo często spokrewniona z nim albo przyjaciel rodziny. Pedofil wybiera dziecko, które szuka miłości, czułości, bliskości. W pierwszym etapie próbuje zbliżyć się do niego, okazuje mu zainteresowanie, poświęca uwagę, reaguje na jego potrzeby. Kiedy zdobędzie jego zaufanie, dokonuje skomplikowanego procesu manipulacji, dzięki któremu jego czyny stają się tajemnicą, a dziecko czuje się odpowiedzialne za doznawaną przemoc.

Dziecko molestowane przeżywa ogrom lęku i bezsilności, ponieważ nie rozumie sytuacji, która je spotyka. Wstydzi się, ale często też myśli, że zasłużyło na takie traktowanie. Bardzo często boi się utraty zainteresowania i ciepła, które dostaje od sprawcy. To wszystko sprawia, że sytuacje molestowania powtarzają się, a dziecko przeżywa koszmar. Degraduje to jego poczucie bezpieczeństwa i zaufania do ludzi oraz rujnuje jego poczucie własnej wartości.

Dorosły, który przeżył molestowanie seksualne w dzieciństwie, prawdopodobnie będzie mierzył się z następstwami tych traumatycznych zdarzeń. Skutki te mogą dotyczyć obszaru relacji z samym sobą. Może to być:

• nadmiarowa krytyka wobec siebie,
• autoagresja,
• brak ugruntowania własnego “ja”,
• straszenie i wywieraniu na siebie presji,
• brak dostępu do potrzeb lub ich zaniedbywanie.

Tego typu schematy wpływają na funkcjonowanie w rolach społecznych i zakłócają budowanie relacji z innymi ludźmi. Traumatyczne doświadczenia z przeszłości oraz trudności i niepowodzenia w dorosłym życiu mogą skutkować wystąpieniem różnego rodzaju zaburzeń i problemów psychicznych. Mogą nimi być zaburzenia osobowości, zaburzenia adaptacyjne, lękowe czy depresyjne.

Sfera seksualna w dorosłym życiu

Wykorzystanie seksualne w dzieciństwie odbija się w dorosłym życiu na sferze seksualnej. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą mieć trudność w określaniu swoich preferencji, potrzeb oraz ustalaniu swoich granic seksualnych i emocjonalnych. Niektóre osoby będą miały problem w opisywaniu, co w seksie sprawia im przyjemność, a co budzi niechęć i napięcie. Mogą czuć blokadę przed rozmawianiem na tematy intymne, doświadczać wstydu i zażenowania. To może prowadzić do spadku libido, unikania zbliżeń lub niechęci do jakichkolwiek kontaktów intymnych. Z drugiej strony konsekwencją traumatycznych zdarzeń może być podejmowanie ryzykownych zachowań seksualnych, a to wiąże się z niebezpieczeństwem doświadczenia kolejnych sytuacji nadużycia lub przemocy.

Dysfunkcje seksualne u kobiet

Skutkiem przemocy seksualnej w dzieciństwie są różnego rodzaju dysfunkcje seksualne. U kobiet może rozwinąć się pochwica, czyli mimowolny skurcz pochwy, który utrudnia lub uniemożliwia dokonanie penetracji.

Innym problemem może być trudność w osiąganiu lub zupełny brak orgazmu, który naukowo określa się mianem anorgazmii. Istotne jest, że kobieta poznawczo chce współżyć, czuje się bezpiecznie ze swoim partnerem/partnerką, ale ślady traumatycznego przeżycia nie pozwalają jej na rozluźnienie i doznanie przyjemności. To frustruje jej potrzeby, ale też staje się źródłem poczucia winy względem drugiej osoby.

Kolejnym problemem może być ból w okolicy narządów płciowych, który określany jest mianem dyspareunii. Dolegliwość ta ma podłoże psychiczne, ale nie ma związku z chorobami i problemami somatycznymi. Doświadczanie pieczenia czy rozpierania w sposób skuteczny zniechęca do podejmowania aktywności seksualnych i ma negatywny wpływ na związek partnerski. Cierpienie dotyczy nie tylko sfery seksualnej, ale także rozlewa się na całą relację i ogólny dobrostan psychofizyczny osoby.

Dysfunkcje seksualne u mężczyzn

Mężczyzna, który doświadczył nadużyć seksualnych w dzieciństwie, może w dorosłym życiu zmagać się z zaburzeniami erekcji o podłożu psychogennym. Może on mierzyć się z brakiem lub niepełnym wzwodem w kontakcie z drugą osobą, a jednocześnie mieć prawidłową reakcję fizjologiczną, np. wzwody nocne, poranne lub spontaniczne. Innym powikłaniem może być przedwczesny (wystąpienie ejakulacji w krótkim czasie po rozpoczęciu penetracji lub przed) lub opóźniony wytrysk (ejakulacja występuje po bardzo długim czasie, mimo pragnienia, by nastąpiła wcześniej). Wszystkie te problemy są odzwierciedleniem ogromnego lęku i napięcia, jakich doświadcza osoba w sferze seksualnej. Bardzo często są one nieuświadomione lub niechciane, a obok nich występuje silne pragnienie realizacji popędu seksualnego, budowania więzi i intymności z drugą osobą. Przeszkody w tym zakresie implikują ogromny stres osobisty i w sposób znaczący wpływają na jakość związku partnerskiego.

Jak sobie pomóc?

Dysfunkcje seksualne dla wielu ludzi są wstydliwym problemem i trudno im w takiej sytuacji sięgnąć po pomoc. Sfera seksualna jest bardzo ważną częścią życia człowieka i warto podjąć racjonalne kroki, aby uzyskać wsparcie. Podstawą leczenia psychogennych zaburzeń jest psychoterapia i przepracowanie doświadczeń, które stanowią rdzeń problemu.

Istnieje także wiele możliwości zmniejszania objawów o charakterze doraźnym. Mogą to być różnego rodzaju ćwiczenia i treningi, psychoedukacja czy farmakoterapia. Połączenie wielu metod i korzystanie z pomocy różnych specjalistów może przynieść bardzo dobre efekty i znacząco podnieść jakość życia osobistego. Warto zatem dać sobie szansę na lepsze i bardziej satysfakcjonujące życie.