Alimenty na rzecz dziecka w pieczy naprzemiennej

Szczególną sytuacją w zakresie stosunków alimentacyjnych na rzecz małoletnich dzieci jest obowiązek alimentacyjny przy tzw. pieczy naprzemiennej. Wprowadzona ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego instytucja pieczy naprzemiennej od początku rodziła liczne wątpliwości. Wskazywano na przedkładanie interesów rodzicielskich nad realizację zasady dobra dziecka. Argumentowano przy tym, iż prawidłowe wykonywanie i realizacja władzy rodzicielskiej polegać powinna na zapewnieniu dziecku stabilnej sytuacji rodzinnej, która przejawiać się winna w ustaleniu jednego kierunku/modelu wychowania, podczas gdy piecza naprzemienna skutkuje powstaniem dwóch środowisk domowych.

Specjaliści reprezentujący strony w sprawach około rozwodowych mieli pełną świadomość, iż kluczowym elementem realizacji pieczy naprzemiennej musi być wzorcowa współpraca rodziców, dla której formalnym elementem jej potwierdzenia w tych sprawach przyjęto porozumienie rodzicielskie, podczas gdy w praktyce porozumienia te częstokroć nie oznaczały zgodności między rodzicami, a jedynie chęć szybkiego zakończenia sprawy rozwodowej.

Ustalanie alimentów

W każdym razie ustalenie pieczy naprzemiennej wpływa na zakres kształtowania się obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka. Zasadniczo nie rodzi żadnego problemu sytuacja, gdy ustalono naprzemienne okresy pobytu dziecka u każdego z rodziców jako równy, a ich zarobki ustalono na zbliżonym poziomie. Jednak w sytuacji, gdy zarobki rodziców pozostają w znacznej dysproporcji, a wyznaczone okresy pieczy naprzemiennej wcale nie są równe, pojawiają się niekiedy istotne wątpliwości w zakresie ustalenia alimentów. W takiej sytuacji należy uwzględnić koszty związane z zaspokajaniem potrzeb dziecka podczas pobytu u każdego z rodziców oraz tzw. koszty dodatkowe, niekoniecznie związane z miejscem zamieszkiwania u któregokolwiek z rodziców dziecka np. dojazd do szkoły. Ponadto należy uwzględniać w miarę sposobności tzw. koszty wpadkowe np. wizyty u lekarza, zakupy związane z określona porą roku.

Nierówny czas zamieszkania dziecka u rodziców niekiedy związany jest z rodzajem wyrównania w zakresie kosztów poniesionych na dziecko, które po części wynika ze zwiększonego zakresu opieki przez jednego z rodziców. Koszty dodatkowe stanowią znaczenie poważniejszy problem dla orzekających w tych sprawach sądach. Najczęściej radzą sobie z tymi dylematami w ten sposób, iż ustalają w takich przypadkach wszelkie usprawiedliwione potrzeby dziecka niezależnie od tego, gdzie potrzeby te miałyby być spełniane. W rzeczywistości brak jest jednolitych kryteriów pomocniczych w tym zakresie, takich jak obowiązujące w niektórych krajach europejskich tabele alimentacyjne. Wobec powyższego sądy kierują się doświadczeniem rozstrzygając spór stron i rozpatrując przedstawione przez nich wnioski dowodowe, szczególnie te które różnicują ich sytuację materialną w zakresie ich możliwości zarobkowych i majątkowych.