Alimenty na rzecz dziecka

Alimenty na rzecz dziecka, to kwota pieniężna przekazywana w celu dostarczenia osobie uprawnionej środków utrzymania i wychowania małoletniego. Wśród środków koniecznych do zaspokojenia potrzeb bytowych małoletniego wyróżniamy m.in. wyżywienie, opłaty mieszkaniowe, odzież, leczenie, środki higieny osobistej. Alimenty mają jednak także zapewnić środki wychowania małoletniego to jest stworzyć odpowiednie warunki, które umożliwiają mu adekwatny rozwój umysłowy i fizyczny np. opłacanie dodatkowych zajęć, kupno książek, zabawek.

Kto płaci alimenty?

Alimenty płaci rodzic, który nie mieszka na stałe z dzieckiem do rąk drugiego rodzica. Co nie oznacza, że trzeba przekazywać alimenty fizycznie do rąk drugiego rodzica. Stwierdzenie takie zazwyczaj zawarte w orzeczeniu sądowym bądź w ugodzie pomiędzy stronami, oznacza jedynie, iż należy przekazać alimenty drugiemu rodzicowi, a zrobić to można np. poprzez przelew na konto. W wyroku rozwodowym sąd obowiązkowo określić musi, który z rodziców będzie płacił alimenty na rzecz dziecka/dzieci, w jakiej wysokości na każde z nich oraz w jakim terminie. Tak ustalony obowiązek alimentacyjny trwać będzie tak długo, jak długo dziecko nie będzie w stanie samodzielnie się utrzymać i kontynuuje ono edukację. Jednak jako górną granicę wieku zazwyczaj przyjmuje się 26 rok życia.

W jaki sposób ustala się wysokość alimentów?

Przy określeniu kwoty alimentów sąd bierze pod uwagę z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dziecka, natomiast z drugiej strony uwzględnia możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica, który ma być zobowiązany do świadczenia.

W pierwszej kolejności określa się zatem wysokość przeciętnych miesięcznych wydatków na dziecko, zazwyczaj w okresie nie krótszym niż 3 miesiące. Uwzględnia się przede wszystkim koszty mieszkania, wyżywienia, leczenia, edukacji, odzieży dziecka itp.

Natomiast w drugiej kolejności sąd przeprowadza dowody, których celem jest ustalenie, ile rodzic zarabia wykonując pracę czy prowadząc działalność gospodarczą, przy czym sąd bada także czy rodzic ten w maksymalnym stopniu wykorzystuje swoje możliwości zarobkowania. Uwzględnia się wówczas takie czynniki jak: kwalifikacje, stan zdrowia, wiek osoby zobowiązanej. Ponadto sąd weryfikuje stan majątkowy zobowiązanego, tj. czy ma on możliwość czerpania dodatkowych dochodów ze swojego majątku np. uzyskiwanie czynszu z wynajmowania mieszkania, które nie jest przez zobowiązanego zajmowane, odsetki kapitałowe od lokat bankowych, rachunków maklerskich, dzierżawa ziemi itp.

Należy jednak pamiętać, że sąd rozpoznający sprawę alimentacyjną wydaje orzeczenie będące wynikiem jego indywidualnej oceny i analizy uzasadnionych potrzeb dziecka oraz możliwości finansowych zobowiązanego, korzystając przede wszystkim ze swojej wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie ma zatem żadnych tabel, przeliczników, które można by sztywno stosować, uwzględniając przypadki osób o tym samym tytule zawodowym, wykształceniu, wieku, wynagrodzeniu, płci, zamieszkujących daną miejscowość. Niekiedy prowadzi to do błędnych przeświadczeń osób, iż powinny one być zobowiązane do świadczenia alimentacyjnego w określonej wysokości, odnosząc ich własną sytuację bytową do osoby o zbliżonym statusie społeczno-zawodowym.

Ponadto, jeśli w przyszłości wskutek niezawinionej zmiany okoliczności świadczenie alimentacyjne w dotychczasowej wysokości stanie się zbyt uciążliwe dla strony zobowiązanej, może ona ubiegać się o jego obniżenie. Wśród takich okoliczności zazwyczaj wymienia się przede wszystkim utratę pracę i związany z tym brak obiektywnej możliwości zatrudnienia na stanowisku, które umożliwiałoby uzyskanie zbliżonego wynagrodzenia do tego otrzymywanego dotychczas. Choć także i wówczas sąd poza możliwościami zarobkowymi osoby zobowiązanej badać będzie kwestie posiadanego majątku tj. kwotę zgromadzonych oszczędności, wartość majątku przynoszącego dochody dodatkowe itp. Jeśli zatem osoba zobowiązana bez wyraźnego powodu zrzeka się określonego prawa majątkowego bądź też zmienia dotychczas wykonywaną pracę na pracę, z której uzyskuje niższe wynagrodzenie bądź też w ogóle rezygnuje z wykonywania pracy, to sąd zasadniczo nie uwzględni tak określonych zmian przy ustalaniu wysokości świadczeń alimentacyjnych. Podstawowym bowiem obowiązkiem rodzica zobowiązanego jest dołożyć należytych starań celem wywiązania się z obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka, a jedynym ograniczeniem w tym zakresie jest wskazanie, iż nie może się to odbywać kosztem zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych rodzica.